Predstavnici Evropske kancelarije za suzbijanje prevara (OLAF) i Evropskog ekonomskog i socijalnog komiteta (EESC) zabrinuti su zbog Slobodne carinske zone Novog duvanskog kombinata (NDKP) u Podgorici.
Plaše se da se ta novoformirana zona slobodne trgovine, koju je u avgustu prošle godine osnovala Vlada premijera Duška Markovića, koristi za zaobilaženje poreza i kontrole proizvoda i da je eksploatišu organizovane kriminalne grupe (OKG) za šverc cigareta i duvana i tako stiču korist, konstatuje se između ostalog u tekstu portala „Euroaktiv” (euractiv.com), koji se bavi evropskim politikama.
U dokumentaciji koju je „Danu” dostavila Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) može se vidjeti da je Vlada 24. avgusta 2017. godine dala saglasnost da se osnuje slobodna zona Novog duvanskog kombinata u Podgorici. Radi se o slobodnoj zoni površine oko 30.000 metara kvadratnih.
– Za robu unesenu u slobodnu zonu, upotrijebljenu ili potrošenu u skladu sa Zakonom o slobodnim zonama, ne plaća se carina, carinske dažbine i porez na dodatu vrijednost, a roba u zoni može ostati neograničeno. Ovo se odnosi samo na robu koja se u zoni upotrebljava u cilju prerade, obrade, aktivnog oplemenjivanja ili se podvrgava uobičajenim oblicima rukovanja u skladu sa Carinskim zakonom – piše, između ostalog, u Elaboratu o ekonomskoj opravdanosti za osnivanje slobodne zone Novi duvanski kombinat, koji je „Danu” dostavio MANS.
U istom dokumentu se navodi da je jedna od osnovnih koristi koje nacionalna ekonomija može da ima od formiranja Slobodne zone privlačenje stranih i jačanje domaćih investicija.
– Od značaja za realizaciju projekta formiranja Slobodne zone „Novi DKP“ je namjera investitora BMJ Industriz da realizuje projekat izgradnje nove fabrike za potrebe NDKP (za sekundarnu proizvodnju), te da otkupi dodatno zemljište za izgradnju fabrike za primarnu proizvodnju. Ono što je od značaja za rad zone je i mogućnost korišćenja kapaciteta zone za druge investitore, koji su povezani sa BMJ Industriz, a koji su zainteresovani ne samo za poslovanje u Crnoj Gori, već i za korišćenje Crne Gore kao baze za poslovne operacije na zapadnom Balkanu i Evropi – navodi se u elaboratu. Upisani su i detalji i o očekivanim rezultatima poslovanja.
Ukupna prodaja u ovoj godini očekuje se da će u Slobodnoj zoni u Podgorici biti oko 5,2 miliona eura, u 2019. godini 7,2 miliona, u 2020. godini 9,9 miliona eura... – piše u elaboratu.
Sa druge strane u tekstu „Euroaktiva”, navode brojne probleme i nezakonitosti slobodne zone, čije je osnivanje potpisao premijer Marković, kojeg je ranije opozicija povezivala sa navodno mojkovačkim klanom koji stoji iza, navodno, ilegalne prodaje cigareta koje se proizvode na sjeveru Crne Gore.
– Kreatori politike Evropske unije (EU) plaše se da se zone slobodne trgovine, poput Slobodne zone Novog duvanskog kombinata (NDKP) u Podgorici, koriste kako bi se zaobišlo regulisanje poreza i proizvoda – piše „Euroaktiv”.
Na konferenciji koju je organizovao OLAF i EESC održanoj 23. marta ove godine socijalistički poslanik Gils Pargneauk rekao je da „Zone slobodne trgovine treba da budu podignute prema standardima EU, jer ih eksploatišu organizovane kriminalne grupe kako bi imali koristi od slabe regulacije“.
Na istoj konferenciji, komesar za budžet EU Gunter Otinger naglasio je da ilegalna trgovina duvanom izaziva gubitak od „10 milijardi eura godišnje”, što pokazuje veličinu problema.
– Zainteresovane strane su, takođe, istakle sigurnosne rizike koje predstavlja nezakonita trgovina duvana u Evropi, rekavši da postoje jake veze sa terorističkim i kriminalnim organizacijama. Otinger je objasnio da još postoji niska svijest o vezi između finansiranja terorizma i šverca cigareta – navodi se na portalu „Euroaktiva”.
Arapska kompanija BMJ Industriz (koja od početka 2016. godine upravlja NDKP), prema ugovoru sa Vladom, gradi novu fabriku duvana u okviru Slobodne zoni u Podgorici. Pošto je kompanija BMJ Industriz preuzela upravljanje, predsjednik borda direktora NDKP postao je kontroverzni Baranin Isat Boljević.
Podgorička policija 23. marta prošle godine u neobilježenom magacinu kod Tuzi zaplijenila je cigarete iz NDKP „virdžinija” i „mak” čija se vrijednost procjenjivala na skoro četiri miliona eura. Tada je Specijalno državno tužilaštvo (SDT) teretilo Boljevića za šverc cigareta, odnosno na teret mu je stavljeno krivično djelo „zloupotreba u privrednom poslovanju“.
Boljević je priznao krivicu i nagodio se sa tužilaštvom da na ime novčane kazne plati 40.000 i 10.000 eura Kliničkom centru Crne Gore (KCCG). Nakon pokretanja istrage, vlasnik kompanije BMJ Industriz Ahmed Bakairat je otpustio Boljevića i angažovao novi menadžment u NDKP.
Član Evropskog ekonomskog i socijalnog komiteta Mihai Ivasku rekao je da „sukobi na Bliskom istoku i sjevernoj Africi čine krijumčarenje veoma profitabilnim izvorima prihoda za terorističke grupe zbog probojnih granica”. Povećava se krijumčarenje duvana na veliko, što zabrinjava OLAF…
„Dan” je tokom 2016. godine objavio istraživanje „Dosije dim”, u kojem je otkriveno, između ostalog, da su se cigarete „kleopatra”, koje su proizvedene u Duvanskom kombinatu u Podgorici švercovale ka teritorijama pod kontrolom libijskih terorističkih – islamističkih organizacija.
Vl.O. - M.V.


Pravdali se ekonomskim razvojem

Odluku da zatraži osnivanje slobodne zone u Podgorici usvojila je 12. juna prošle godine Skupština akcionara Novog duvanskog kombinata, na vanrednoj sjednici.
Iz Vlade je nakon sjednice saopšteno da je odlukom propisano da prostor buduće zone bude na području Ćemovskog polja u obuhvatu plana „Agroindustrijska zona”.
Tim dokumentom definisani su načini upravljanja slobodnom zonom i međusobna prava i obaveze operatora zone i njenih budućih korisnika. Ministarstvo ekonomije je predlažući ovu odluku Vladi ocijenilo da formiranje zone može doprinijeti ciljevima ekonomskog razvoja, imajući u vidu prioritete koje je definisala izvršna vlast, kao što je poboljšanje investicionog ambijenta, otvaranje novih radnih mjesta i jačanje konkurentnosti domaće privrede.